آشنایی با راه‌‌های انتقال زگیل تناسلی (HPV)

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی است که بیش از 200 نوع مختلف دارد.

برخی از انواع آن باعث زگیل‌های پوستی یا تناسلی می‌شوند، در حالی که انواع دیگر به عنوان ویروس‌های پرخطر شناخته می‌شوند و ممکن است منجر به تغییرات سلولی پیش‌سرطانی و در نهایت سرطان‌های مرتبط با دستگاه تناسلی یا دهان شوند.

آگاهی از راه‌های انتقال و روش‌های پیشگیری نقش مهمی در کاهش شیوع و عوارض این ویروس دارد.

راه‌های اصلی انتقال زگیل تناسلی

1. تماس جنسی

• شایع‌ترین روش انتقال، رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فرد آلوده است.
  
  
• ویروس می‌تواند از پوست به پوست، حتی بدون دخول، منتقل شود.
  
  این به معنای آن است که تماس‌های جنسی سطحی نیز خطر انتقال دارند.
  
  
  
• بنابراین شرط دخول در حین تماس جنسی برای انتقال ویروس اچ پی وی لازم نیست.
  
  
  
  

2. تماس پوستی

• ویروس از طریق تماس مستقیم پوست با پوست ناحیه آلوده منتقل می‌شود.
  
  
• افراد ممکن است ویروس را از ناحیه‌ای بدون زگیل یا علائم ظاهری نیز منتقل کنند، چرا که HPV ممکن است بدون علائم باشد و در بیشتر افراد (بخصوص آقایان) بصورت یک میکروارگانیسم فرصت طلب در ناحیه پوست زندگی کند.
  
  
  
  

3. اشیاء آلوده

• از لحاظ تئوری امکان زنده ماندن ویروس در شرایط بیرون از بدن وجود دارد و بطور متوسط نیمه عمر آن در بیرون از بدن و بر روی اشیاـ ، 3 روز است.
  
  
• بعبارتی در هر سه روز نصف ویروس در شرایط بیرون زنده خواهد ماند.
  
  
• مقاومت بالایی هم در مقابل مواد ضد عفونی کننده با پایه الکل نشان می دهد.
  
  در نتیجه ضدعفونی کننده های طبیعی که بطور وسیع استفاده می شود و پایه الکل دارند برروی آنها بی تاثیر می باشد.
  
  
  
• بنابراین احتمال انتقال از طریق وسایلی مثل حوله، لباس زیر، وسایل پزشکی چندبار مصرف (مثل پروب های واژینال سونوگرافی و یا استفاده از اسیکولوم های فلزی چند بار مصرف) یا تیغ اصلاح که با پوست یا زگیل آلوده تماس داشته‌اند، اگرچه نادر است، وجود دارد.
  
  
  
  

4. انتقال در زمان زایمان

اگر مادر مبتلا به انواع HPV تناسلی باشد، ممکن است ویروس را در حین زایمان طبیعی به نوزاد منتقل کند.

این انتقال ممکن است باعث ایجاد زگیل در مجاری تنفسی نوزاد شود (بیماری پاپیلوماتوز تنفسی).

5. رابطه غیرجنسی با زگیل‌های پوستی

زگیل‌هایی که روی دست یا پا وجود دارند معمولاً از انواع کم‌خطر ویروس هستند، اما اگر به نواحی تناسلی منتقل شوند، ممکن است باعث زگیل تناسلی شوند.

عوامل خطر افزایش انتقال  HPV

برخی عوامل خطر احتمال انتقال HPV را افزایش می‌دهند:

• داشتن شرکای جنسی متعدد: هر چه تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، احتمال تماس با افراد آلوده افزایش می‌یابد.
  
  حداقل پارتنری که ضمانت انتقال 100% ایجاد می کند چهار نفر است.
  
  
  
• عدم استفاده از کاندوم: کاندوم محافظت نسبی ایجاد می‌کند، اما چون کل ناحیه تناسلی را نمی‌پوشاند، نمی‌تواند به طور کامل از انتقال جلوگیری کن (ماکزیمم تا 70% می تواند جلوی انتقال را بگیرد).
  
  
• سیستم ایمنی ضعیف: افراد دارای ضعف سیستم ایمنی  (مثل مبتلایان به HIV یا مصرف‌کنندگان داروهای سرکوب‌کننده ایمنی نظیر انواع ترکیبات کورتونی و یا کورتیکواستروئیدی) بیشتر در معرض خطر هستند.
  
  
• سن پایین در شروع فعالیت جنسی: شروع زودهنگام روابط جنسی احتمال تماس با ویروس را بیشتر می‌کند.
  
  همچنین بدلیل عدم تکامل ناحیه بین واژن داخلی و دهانه رحم که به آن T zone می گویند، عفونت های این منطقه پایدارتر شده و خیلی طول می کشد که سیستم ایمنی بدن بتواند آنرا پاک کند.
  
  
  
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن با تضعیف سیستم ایمنی و کاهش مقاومت سلول‌ها در برابر تغییرات ناشی از HPV، خطر عوارض را افزایش می‌دهد.
  
  
  
  

علائم و عوارض  ویروس HPV

بسیاری از افراد مبتلا به HPV هیچ علامتی ندارند، اما ویروس می‌تواند عوارض زیر را ایجاد کند:

زگیل‌های تناسلی

• زگیل‌ها ممکن است روی آلت تناسلی، واژن، مقعد یا اطراف این نواحی ظاهر شوند.
  
  
• اندازه و شکل زگیل‌ها متغیر است؛ از زگیل‌های کوچک و صاف تا برجستگی‌های گل‌کلمی شکل.
  
  
  
  

تغییرات پیش‌سرطانی و سرطان‌ها

• انواع پرخطر HPV می‌توانند باعث تغییرات سلولی در دهانه رحم (سرویکس)، واژن، آلت تناسلی، مقعد، یا دهان شوند.
  
  
• سرطان دهانه رحم شایع‌ترین سرطانی است که با HPV مرتبط است.
  
  
  
  

پاپیلوماتوز تنفسی

این بیماری نادر در نوزادان یا کودکان می‌تواند به دلیل انتقال ویروس از مادر مبتلا رخ دهد و باعث ایجاد زگیل در راه‌های هوایی شود.

پیشگیری از انتقال ویروس HPV

1-  واکسیناسیون

• تجویز واکسنHPV (مانند گارداسیل و سرواریکس):  یکی از موثرترین راه‌ها برای پیشگیری از ابتلا به انواع پرخطر و برخی انواع کم‌خطر ویروس است.
  
  
• این واکسن برای دختران و پسران از سن 9 سالگی توصیه می‌شود و بهتر است قبل از شروع فعالیت جنسی تزریق شود.
  
  
  
  

2-  استفاده از کاندوم

• کاندوم می‌تواند احتمال انتقال را کاهش دهد اما به دلیل عدم پوشش کامل ناحیه تناسلی، محافظت صد درصدی فراهم نمی‌کند.
  
  
  
  

3-  رابطه جنسی ایمن

• داشتن شریک جنسی ثابت و کاهش تعداد شرکا می‌تواند خطر را کم کند.
  
  
• صحبت درباره وضعیت سلامت و ابتلا به HPV یا سایر بیماری‌های مقاربتی قبل از شروع رابطه، کمک‌کننده است.
  
  
  
  

4-  ترک سیگار

• سیگار کشیدن سیستم ایمنی را تضعیف کرده و خطر تغییرات پیش‌سرطانی را افزایش می‌دهد.
  
  
  
  

5-  غربالگری منظم

• پاپ اسمیر:(Pap Smear) برای تشخیص زودهنگام تغییرات سلولی در دهانه رحم.
  
  
• تستHPV DNA: برای شناسایی ویروس در افراد در معرض خطر.
  
  
  
  

6-  اجتناب از تماس با زگیل‌ها

• باید از تماس مستقیم با زگیل‌ها یا اشیاء آلوده به ویروس اجتناب شود.
  
  
  
  

آیا HPV درمان دارد؟

• زگیل‌های تناسلی: معمولاً با درمان‌های موضعی، لیزر، یا جراحی از بین می‌روند، اما ممکن است در درصد کمی از موارد بازگشت داشته باشند.
  
  
• عفونت ویروسی: سیستم ایمنی در بیشتر افراد (90%) ویروس را ظرف 2 سال پاک می‌کند. با این حال، انواع پرخطر ممکن است باقی بمانند و نیاز به پیگیری داشته باشند.
  
  
• پیش‌سرطان یا سرطان: درمان‌های تخصصی (مثل جراحی یا شیمی‌درمانی) بسته به نوع و محل عارضه انجام می‌شود.
  
  
  
  

جمع‌بندی

زگیل تناسلی یا همان ویروس HPV یک عفونت شایع است که با آگاهی و مراقبت‌های مناسب می‌توان از عوارض آن پیشگیری کرد.

واکسیناسیون، غربالگری منظم، و رعایت اصول رابطه جنسی ایمن مهم‌ترین راه‌ها برای محافظت در برابر این ویروس هستند.

در صورت داشتن هر گونه سوال یا نگرانی، مشاوره با پزشک یا متخصص زنان و زایمان می‌تواند کمک‌کننده باشد.

همچنین برای تشخیص درست این ویروس می‌توانید برای انجام تست HPV به آزمایشگاه نیلو مراجعه نمایید.