نکاتی در مورد افزایش کیفیت اسپرم در اختلالات اسپرموگرام

مقدمه

در هنگام انجام آزمایش اسپرموگرام سه خصوصیت اصلی اسپرم ها یعنی تعداد ، حرکت و شکل ظاهری اسپرم ها مورد بررسی قرار می گیرد. 

وجود مشکل در هر کدام از این خصوصیات باعث کاهش نرخ باروری در مردان می شود که در بسیاری از موارد با استفاده از یک سری روش های ساده می توان آنرا درمان نمود.

بر اساس جدیدترین معیارهای سازمان بهداشت جهانی، تعداد عادی اسپرم ها ۱۵ میلیون در هر میلی لیتر یا حداقل ۳۹ میلیون در هر نمونه است. تعداد اسپرم کمتر از ۱۰ میلیون در هر میلی لیتر غیر عادی در نظر گرفته می شود و عموما با نازائی مردان در ارتباط است.

هر چیزی که هورمون های کنترل کننده ی تولید اسپرم را تحت تاثیر قرار می دهد و یا به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند می تواند به رشد سالم اسپرم ها و بهبود تعداد آنها کمک کند.

به طور کلی، تصور می شود عواملی که سطوح تستوسترون را تحت تاثیر قرار می دهند، بیشترین تاثیر را بر تعداد و کیفیت اسپرم ها داشته باشد.

 

نکات کلی مهم در تقویت کیفیت اسپرم 

- ویزیت یک متخصص ارولوژی و بررسی دقیق کلینیکال و سونوگرافیک از نظر واریکوسل و عفونت های پروستات و مجاری تولید اسپرم است. 

- در ضمن سعی کنید همیشه بیضه هایتان را خنک نگه دارید (علت اصلی اینکه بیضه در خارج از بدن و داخل یک کیسه ای به نام کیسه بیضه قرار گرفته است این است که بهترین دما برای تولید اسپرم حدود 34.5 درجه است).

افزایش دمای بیضه ها میتواند به دلایل زیادی باشند اما برخی از عوامل شایع تر مواردی همچون حمام آب داغ، سونا، جکوزی، انواع عفونت ها، لباس زیر های تنگ، مواد مصنوعی (بکار رفته در لباس ها، مخصوصا لباس زیر) و نشستن در یک جای گرم به مدت طولانی میباشد.

بر طبق آزمایشاتی که به مدت سه سال توسط دانشگاه کالیفرنیا در سال ۲۰۰۷ انجام شد مشخص شد که ۵ مرد از ۱۱ مردی که حمام آب داغ را کنار گذاشتند رشد ۵۰۰ درصدی تعداد اسپرم ها در منی را تجربه کردند.

- داشتن سبک زندگی سالم:

سبک زندگی سالم و مناسب می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در افزایش قدرت باروری مردان داشته باشد و به درمان ناباروری مردان کمک کند. برای داشتن سبک زندگی سالم، رعایت نکاتی مانند داشتن تغذیه‌ مناسب و غنی از مواد مغذی و همچنین حفظ وزن طبیعی بدن توصیه می گردد.

- از کشیدن سیگار و مصرف زیاد مشروبات الکلی خودداری کنید. مقدار اسپرم افراد سیگاری حدود 22 درصد کمتر از افراد نرمال است. نوشیدن الکل باعث کاهش تولید اسپرم شده و تعداد اسپرم‌ های دارای ناهنجاری را افزایش می‌دهد.

- از مصرف ترکیبات استروئیدی (که در باشگاههای ورزشی بدلیل افزایش حجم عضله مورد استفاده قرار می گیرد) خودداری کنید. 

- سبزیجات سرشار از بتاکاروتن مثل هویج، کاهو و اسفناج که میتواند قدرت حرکت اسپرم ها را افزایش دهد مصرف نمائید. 

- سبزیجات دارای لیکوپن (مثل گوجه فرنگی) نیز میتواند کیفیت و شکل (مورفولوژی) اسپرم را بهبود ببخشد. 

- از ترکیبات طبیعی حاوی تستوسترون مثل خارخسک و یا گیلاس زمستانی (جینسینگ هندی) می توانید استفاده کنید. 

- ورزش های هوازی که باعث  کاهش استرس و افزایش متابولیسم بدن میگردد را بطور روتین انجام دهید.

-  همیشه آب کافی بنوشید چراکه کم آبی بدن میتواند کاهش حجم و کیفیت اسپرم گردد. توجه داشته باشید که علاوه بر آب میتوانید از انواع نوشیدنی های سالم دیگر نیز استفاده کنید. از مصرف نوشیدنی های الکلی، دارای کافئین و شیرین کننده های مصنوعی نیز باید بپرهیزید.

-  برخی از غذاهایی که به افزایش قدرت باروری کمک کرده و همچنین سرشار از روی میباشند عبارتند از صدف، گوشت قرمز، اسفناج، مغزیجات، حبوبات و قارچ.

-  موز یکی دیگر از مواد غذایی است که میتواند به سرعت تعداد اسپرم را افزایش دهد. مصرف موز بدلیل اینکه سرشار از انواع مواد مغزی مورد نیاز بدن است توصیه میشود.

موز دارای آنزیم هایی است که برای تنظیم هورمون های جنسی ضروری میباشد. این آنزیم ها در افزایش تولید اسپرم نقش بسیار موثری دارند.

موز سرشار از آنزیمی به نام “بروملین” است. آنزیمی که نقش مهمی در تنظیم هورمون‌های مردانه دارد.

موز همچنین میوه‌ای سرشار از ویتامین B1، ویتامین A، و ویتامین C است که با افزایش استقامت و پایداری اسپرم‌ها قدرت باروری را در مردان افزایش می‌دهد.

-  انار سرشار از انواع آنتی اکسیدان ها میباشد. آنتی اکسیدان های علاوه بر اینکه در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر هستند، به بهبود متابولیسم نیز کمک میکنند.

انار با مواد شیمیایی مضری که در بدن وجود داشته و باعث آسیب رسیدن به اسپرم ها میشود نیز مقابله میکند.

به دلیل محتوای بالای آنتی‌اکسیدان‌ها در انار، مصرف انار و آب انار قادر خواهد بود سطح ماده شیمیایی به نام مالون دی آلدهید را در خون کاهش دهد.

این ماده شیمیایی اسپرم‌ها را تخریب می‌کند. همین ویژگی‌های انار است که آن را به یک ماده غذایی موثر در حفظ سلامت تولیدمثلی مردان تبدیل کرده است.

- چای سبز بنوشید. چای سبز ماده ای به نام تینین دارد که مشخصا در افزایش تعداد اسپرم موثر است. تینین همچنین میتواند از اختلالات اسپرم جلوگیری کند.

-  از قرار دادن گوشی موبایل در جیب شلوارتان خودداری کنید. گوشی های موبایل هنگامیکه در جیب شلوار قرار دارند، به دلیل امواج الکترومغناطیسی که ارسال و دریافت میکنند میتوانند به اسپرم ها آسیب برسانند. شواهد کاملا معتبری وجود دارد که این امواج الکترومغناطیسی میتواند باعث نابود شدن اسپرم ها شود.

-  کمتر از دوچرخه سواری استفاده کنید. تحقیقات بسیاری نشان داده است که دوچرخه سواری – بخصوص دوچرخه سواری مقاومتی – میتواند قدرت باروری مرد ها را کاهش دهد. دلیل این امر فشاری است که هنگام دوچرخه سواری به بیضه ها وارد میشود و این فشار باعث افزایش دمای بدن در قسمت تناسلی شده و همین امر باعث کاهش توانایی بیضه در تولید اسپرم های با کیفیت میشود.

- بطور کلی غذاهایی که چربی کم و کربوئیدرات و پروتئین فراوان دارند در افزایش تولید اسپرم رل مهمی دارند.

- تمرین حرکات ورزشی کجل: هرچند این تمرینات اثری روی مقدار اسپرم ندارد، ولی به کمک آن میتوانید قدرت پرتاب منی خود را بیشتر کنید و لذت بیشتری از انزال ببرید.

- مصرف ویتامین ها و مکمل های غذایی: ماری جوانا ، کوکائین، تریاک ، شیشه و بعضی داروها موجب کاهش اسپرم میشوند.

- محدودکردن استفاده از منابع غذایی حاوی استروژن (مانند محصولات حاوی سویا)، نیز یکی دیگر از راه های مؤثر در بهبود کیفیت اسپرم و درمان ناباروری مردان می باشد. 

در مقابل مکمل های غذایی طبیعی هم هستند که تولید منی و مقدار اسپرم را بیشتر میکنند.مانند:

کارنیتین:در گوشت قرمز و شیر وجود دارد.

فولیک اسید: که در سبزیجات بخصوص انواع کلم و کاهو فراوان دیده می شود.

آرژینین:در آجیل، کنجد، تخم مرغ و گوشت وجود دارد و تقویت کننده منی است.

ویتامین E و سلنیوم: این دو ماده نیز باعث افزایش تولید منی میشوند.

اسید آسپارتیک 

- سیر یکی از بهترین انتخاب‌های غذایی برای افزایش تولید اسپرم‌ها و تقویت اسپرم‌ های تولیدی است. سیر که امروزه به عنوان یک ماده غذایی موثر در روابط جنسی شناخته‌ شده،

سیرحاوی:

     - -  سلنیوم است؛ آنتی‌اکسیدانی که برای جنبندگی و تحرک اسپرم‌ها ضروری است

     - -  و آلیسین، ترکیبی که از اسپرم‌ها محافظت کرده و چرخه‌ی هورمون‌های جنسی در اندام‌های جنسی مردان را تقویت می‌کند.

برای رسیدن به تأثیرات کمکی سیر در زمینه تقویت اسپرم شروع مصرف با 1 تا 2 حبه سیر در روز می‌تواند مناسب باشد.

- گردو که سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 و آنتی‌اکسیدان‌ها است، تأثیر قابل‌توجهی در افزایش تحرک، جنبندگی و البته زیست‌پذیری و زنده ماندن اسپرم‌ها دارد.

گردو حاوی سلنیوم بالا است و از طرفی جریان خون به اندام‌های جنسی را نیز افزایش می‌دهد.

علاوه بر قدرت گردو در کیفیت عملکرد و جنبندگی اسپرم‌ها، گردو با تأثیر بر چربی خون و کاهش سطح کلسترول عملکرد مغزی و قابلیت یادگیری را نیز افزایش می‌دهد.

برای رسیدن به این تأثیرات مصرف روزانه 8 عدد گردو در روز می‌تواند مناسب باشد.

-  مطالعات نشان داده است که خرما برای افزایش قوای جنسی و رفع ضعف جنسی بسیار مفید می باشد.

پشتیبان علمی این موضوع بیشتر طب سنتی می باشد و متخصصان طب سنتی از دیرباز از عسل و خرما برای درمان ناتوانی های جنسی استفاده می کرده اند.

در سال ۲۰۰۶ محققان دانشگاه شیراز تاثیر خرما و شیره آن را بر عملکرد جنسی مورد مطالعه قرار دادند و متوجه شدند که میزان بالای استرادیول و فلانویید موجود در خرما باعث افزایش تعداد اسپرم و تحریک جنسی می شود و همچنین باعث افزایش اندازه و وزن بیضه ها می شود.