معرفی انواع آزمایش‌های بارداری + تفسیر نتایج

تست‌های روتین بارداری به منظور ارزیابی سلامت مادر و جنین در طول دوره بارداری انجام می‌شوند. این تست‌ها شامل غربالگری‌های معمول و آزمایش‌های تشخیصی هستند که در مراحل مختلف بارداری برای اطمینان از روند طبیعی آن صورت می‌گیرند. در ادامه، به معرفی برخی از مهم‌ترین تست‌های روتین بارداری می‌پردازم.

آزمایشگاه نیلو با سال‌ها تجربه و بهره‌گیری از کارشناسان مجرب همراه مراجعین عزیز خود خواهد بود و انواع آزمایش‌های بارداری مانند غربالگری جنین، آزمایش CBC خون، آزمایش کامل ادرار و ... با قیمت مناسب انجام خواهند داشت. برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام آزمایشات بارداری خود درون آزمایشگاه نیلو با کارشناسان ما به شماره 8942 تماس حاصل فرمایید.

انواع آزمایش‌های بارداری

انواع آزمایش های بارداری






 انواع آزمایشات بارداری شامل آزمایش کامل خون، آزمایش ادرار، غربالگری جنین و ... می‌شوند.

1. آزمایش بتا اچ ‌سی‌جی  (hCG)

هدف: تعیین بارداری و پایش آن در اوایل بارداری.

تعریف: هورمون hCG (گونادوتروپین كوریونیك انسانی) نخستین فرآورده قابل اندازه‌گیری بارداری است.

بطور میانگین 9 روز بعد از لقاح (بین 6 الی 12 روز) در صورتی که بارداری صورت بگیرد، لانه گزینی صورت می گیرد که می تواند در بعضی از افراد با لکه بینی و درد زیر شکم همراه باشد (تقریبأ روز 23 از اولین روز از آخرین قاعدگی که به آن Last Menestrual Period = LMP می گویند).

2 الی 3 روز بعد از لانه گزینی سطح هورمون hCG در خون افزایش می یابد (روز 25 یا 26 بعد از LMP). 3 الی 4 روز بعد از لانه گزینی سطح هورمون hCG در ادرار افزایش می یابد (روز 26 یا 27 بعد از LMP).


نتایج:

مقدار بالا: بارداری تایید شده. - در بیشتر حاملگی ها اگر سطح hCG کمتر از 1200 mIU/ml باشد انتظار داریم که هر 48 الی 72 ساعت سطح hCG دو برابر شود و این افزایش حداقل باید 60% باشد.

زمانی که سطح هورمون بین 1200 تا 6000 mIU/ml باشد انتظار داریم که هر 72 تا 96 ساعت سطح hCG دو برابر شود.

زمانی که سطح هورمون بیش از 6000 mIU/ml باشد انتظار داریم که بیش از 4 روز سطح hCG دو برابر شود.

اگر افزایش سطح hCG از الگوی فوق تبعیت نکرد، چندین عامل سبب ایجاد این مسئله می شوند که باید با اندازه گیری سطح پروژسترون پیگیری شود.


مقدار پایین یا کاهش: ممکن است نشان‌دهنده سقط جنین، بارداری خارج از رحم یا مشکلات دیگر باشد.

2. آزمایش کامل ادرار

هدف: بررسی وجود پروتئین، قند، باکتری‌ها و عفونت‌ها.

فواصل انجام: تقریباً در هر ویزیت پیش از زایمان.


نتایج:

پروتئین در ادرار: می‌تواند نشان‌دهنده پره‌اکلامپسی باشد.

قند در ادرار: ممکن است نشان‌دهنده دیابت بارداری باشد.

عفونت ادراری: نیاز به درمان فوری دارد.

3.آزمایش CBC خون

هدف: بررسی کم‌خونی، وضعیت گروه خونی و ریزفاکتور Rh، و بیماری‌های عفونی.

فواصل انجام:  در اوایل بارداری و در مراحل بعدی به صورت دوره‌ای.

نتایج:


کم‌خونی (هموگلوبین پایین): ممکن است نیاز به مکمل‌های آهن و یا بررسی بیشتر از نظر علت ایجاد کم خونی نظیر تالاسمی ماینور، کم خونی ناشی از کمبود ویتامین ب 12، کم خونی ناشی از مسمومیت با فلزات سنگین و ... باشد.

پرخونی (هموگلوبین بالا): که باید سابقه کشیدن سیگار، زندگی در ارتفاعات، مناطق شدیداً آلوده و غیره چک شود.

4. تست گروه خونی و  Rh

هدف: تعیین گروه خونی و وضعیت Rh مادر.

فواصل انجام: در اوایل بارداری.

نتایج:


اگر مادر Rh منفی باشد و جنین Rh مثبت، ممکن است تزریق ایمونوگلوبولین (آمپول روگام) برای پیشگیری از مشکلات بین مادر و جنین بین هفته های 28 تا 32 و تا 72 ساعت بعد از تولد لازم باشد.

توجه شود که اگر در هفته های اولیه هم هرگونه خونریزی واژینال که احتمال وجود جریان گردش خون بین مادر و جنین را زیاد کند باید این آمپول تزریق شود.

5. تست غربالگری بیماری‌های عفونی (HIV، هپاتیت Bو سیفلیس)

هدف: شناسایی بیماری‌های عفونی که می‌تواند به جنین منتقل شود.

فواصل انجام: در اولین مراجعه بارداری و در برخی موارد بعداً نیز تکرار می‌شود.

نتایج:


 HIV مثبت: نیاز به درمان ضد ویروسی دارد تا از انتقال به جنین جلوگیری شود.

هپاتیت B مثبت: جنین باید بلافاصله پس از تولد واکسینه شود.

6. تست غربالگری استرپتوکوک گروه  B

هدف: بررسی وجود باکتری استرپتوکوک گروه B که ممکن است به جنین در زمان زایمان منتقل شود.

فواصل انجام: در هفته‌های 35 تا 37 بارداری.

نتایج:اگر نتیجه مثبت باشد، در زمان زایمان آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.

7. آزمایش سونوگرافی (اولتراسوند)

در دوران بارداری، سونوگرافی‌های مختلفی برای ارزیابی رشد و سلامت جنین، جفت و سایر عناصر بارداری انجام می‌شود.

این سونوگرافی‌ها به طور معمول در مراحل مختلف بارداری توصیه می‌شوند.

در ادامه به معرفی سونوگرافی‌های اصلی که در دوران بارداری انجام می‌شوند و اهداف هر یک می‌پردازیم:

سونوگرافی اولیه (Early Pregnancy Ultrasound)

زمان انجام: هفته 6 تا 8 بارداری.

هدف:

•  تایید بارداری
  
  
•  بررسی تعداد جنین‌ها (تشخیص بارداری چندقلویی).
  
  
•  بررسی ضربان قلب جنین.
  
  
•  تایید موقعیت جنین (درون رحم یا خارج از رحم).

تفسیر: در این مرحله، وجود ساک حاملگی و ضربان قلب جنین تایید می‌شود و تاریخ دقیق بارداری (سن بارداری) مشخص می‌گردد.

سونوگرافی بررسی منطقه مایع تجمع یافته در پس گردن  (NT Scan)

زمان انجام: هفته‌های 11 تا 14 بارداری.

هدف:

• ارزیابی خطر ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم داون.
  
  
• اندازه‌گیری میزان مایع در پشت گردن جنین (شفافیت گردنی).
  
  
• این سونوگرافی معمولاً همراه با تست غربالگری خون سه‌ماهه اول انجام می‌شود.
  
  
  تفسیر: افزایش ضخامت شفافیت گردنی ممکن است نشان‌دهنده خطر بالای ناهنجاری‌های کروموزومی باشد، که نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد.
  
  
  
  
  

سونوگرافی آنومالی  (Anomaly Scan)

زمان انجام: هفته‌های 18 تا 22 بارداری.

هدف:

• بررسی ساختارهای بدن جنین شامل مغز، قلب، کلیه‌ها، ستون فقرات، شکم، دست‌ها و پاها.
  
  
• بررسی رشد جنین و وجود نقص‌های ساختاری.
  
  
• ارزیابی وضعیت جفت و مایع آمنیوتیک.
  
  
• بررسی سافت مارکرهای سه ماهه دوم در اختلالات کروموزومی

تفسیر: این سونوگرافی برای بررسی کامل ساختار بدن جنین و تشخیص ناهنجاری‌های ساختاری انجام می‌شود. همچنین می‌توان جنسیت جنین را در این مرحله تعیین کرد.

سونوگرافی رشد جنین  (Growth Scan)

  زمان انجام: از هفته 28 به بعد در صورت نیاز (معمولاً هفته‌های 32 تا 36).

هدف:

     

•  ارزیابی رشد جنین و اندازه‌گیری وزن تخمینی آن.
  
  
•  بررسی وضعیت جنین و جفت.
  
  
•  ارزیابی میزان مایع آمنیوتیک.
  
  
•  بررسی موقعیت جنین (سر به پایین یا برعکس).

تفسیر: اگر جنین به طور طبیعی رشد کند، اندازه‌ها باید با سن بارداری منطبق باشند. عدم تطابق می‌تواند نشانه‌هایی از مشکلات رشد جنین، کمبود مایع آمنیوتیک یا مشکلات جفت باشد.

سونوگرافی داپلر  (Doppler Ultrasound)

زمان انجام: در هر مرحله از بارداری که نیاز باشد، اما معمولاً در نیمه دوم بارداری.

هدف:

•  بررسی جریان خون در شریان‌های مختلف مانند شریان‌های جفت، بند ناف، مغز و قلب جنین.
  
  
•  ارزیابی سلامت جنین و بررسی عوارض مانند محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR) یا پره‌اکلامپسی.
  
  

تفسیر: کاهش جریان خون یا اختلال در الگوی طبیعی جریان می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی مانند عدم کفایت جفت یا محدودیت رشد جنین باشد.

سونوگرافی بررسی موقعیت جفت و جنین  (Presentation Ultrasound)

زمان انجام: معمولاً در هفته‌های 34 تا 36 بارداری.

هدف:

•  تعیین موقعیت جنین (سر به پایین، عرضی یا بریچ).
  
  
•  بررسی موقعیت جفت برای اطمینان از عدم وجود جفت سرراهی.

تفسیر: اگر جنین در موقعیت سر به پایین قرار نداشته باشد، ممکن است نیاز به اقدامات خاصی برای تغییر موقعیت یا برنامه‌ریزی برای زایمان سزارین باشد.

سونوگرافی بررسی میزان مایع آمنیوتیک

زمان انجام: هر زمانی که شک به افزایش یا کاهش غیرطبیعی مایع آمنیوتیک باشد.

هدف:

ارزیابی میزان مایع آمنیوتیک در اطراف جنین.

تفسیر:

پلی‌هیدرامنیوس: افزایش مایع آمنیوتیک که می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی مانند دیابت بارداری یا ناهنجاری‌های جنینی باشد.

الیگوهیدرامنیوس: کاهش مایع آمنیوتیک که ممکن است به دلیل مشکلات جفت یا رشد جنین باشد.

سونوگرافی سه‌بعدی و چهاربعدی  (3D/4D Ultrasound)

زمان انجام: معمولاً در هفته‌های 26 تا 32 بارداری.

هدف:

• ارائه تصویر سه‌بعدی از جنین که جزئیات بیشتری از ساختار بدن جنین نشان می‌دهد.
  
  
•  استفاده از سونوگرافی چهاربعدی برای مشاهده حرکات جنین به صورت زنده.
  
  
  

تفسیر: این نوع سونوگرافی بیشتر برای نمایش جزئیات صورت و حرکات جنین استفاده می‌شود و کاربرد پزشکی محدودی دارد، اما در برخی موارد برای بررسی ناهنجاری‌های خاص می‌تواند مفید باشد.

این سونوگرافی‌ها به عنوان ابزارهای مهم برای ارزیابی سلامت مادر و جنین در طول بارداری استفاده می‌شوند و به پزشک کمک می‌کنند تا مشکلات احتمالی را شناسایی و مدیریت کند.

8. آزمایش قند خون (  GCT و GTT)

هدف: تشخیص دیابت بارداری.

نتایج:

GCT :  تست غربالگری است. اگر نتیجه مثبت باشد، آزمایش GTTانجام می‌شود.

GTT: بعد از نوشیدن محلول قندی، قند خون مادر در بازه‌های زمانی مختلف بررسی می‌شود. اگر سطح قند خون بیش از محدوده طبیعی باشد، تشخیص دیابت بارداری مطرح می‌شود.

 9. آزمایش آلفا فیتوپروتئین  (AFP)

هدف: غربالگری نقص‌های لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا.

نتایج:

AFP بالا: ممکن است به نقایص لوله عصبی یا مشکلات جفت اشاره داشته باشد.

AFP پایین: ممکن است خطر سندرم داون یا تریزومی 18 را افزایش دهد.


توجه: ممکن است در پیامدهای نامطلوب بارداری از قبیل مسمومیت بارداری، پارگی جفت، خونریزی های واژینال، کاهش وزن نوزاد در هنگام تولد، اختلال رشد داخل رحمی و غیره هم این مارکر تغییراتی پیدا کند که ربطی به سلامت جنین ندارد.

10. آزمایش تیروئید ( TSH و T4)

هدف: بررسی عملکرد تیروئید.

نتایج:

TSH بالا: ممکن است نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید باشد.

TSH پایین: ممکن است نشان‌دهنده پرکاری تیروئید باشد. تنظیم هورمون‌های تیروئید در بارداری بسیار مهم است.

11. آزمایش غربالگری سه ماهه اول

هدف: بررسی خطرات کروموزومی مانند سندرم داون، تریزومی 18 و یا سندرم ادوارد و تریزومی 13 و یا سندرم پاتو در سه‌ماهه اول.

تعریف: طی این پروتکل دو مارکر بیوشیمیایی در خون (تست PAPP-A و free BhCG) و چند مارکر سونوگرافیک (بخصوص مارکر NT و CRL)، بین هفته های 11 تا 13 بارداری اندازه گیری شده و در یک سافت مارکر خاص محاسبه ریسک برای این اختلالات انجام می شود.

نتایج:

 گروه پرخطر: می‌تواند نشان‌دهنده افزایش خطر سندرم داون یا دیگر ناهنجاری‌های کروموزومی باشد.

گروه با خطر بینابین: می تواند نشان دهنده افزایش نسبی خطر وجود سندرم داون و دیگر ناهنجاری های کروموزومی می باشد.

گروه کم خطر: می تواند نشان دهنده ریسک پایین خطر وجود سندرم داون و دیگر ناهنجاری های کروموزومی می باشد.

12. آزمایش آمنیوسنتز

هدف: تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی و ژنتیکی از طریق نمونه‌گیری از مایع آمنیوتیک.

نتایج:

تشخیص دقیق ناهنجاری‌هایی کروموزومی مانند سندرم داون، تریزومی 18، و بعضی از مشکلات ژنتیکی در صورت درخواست پزشک

13. آزمایش کوآد مارکر  (Quad Marker Screening)

هدف: غربالگری ناهنجاری‌های کروموزومی شایع (سندرم داون، تریزومی 18) و نقایص لوله عصبی.

نتایج:

 گروه پرخطر:می‌تواند نشان‌دهنده افزایش خطر سندرم داون یا دیگر ناهنجاری‌های کروموزومی باشد.

گروه با خطر بینابین: می تواند نشان دهنده افزایش نسبی خطر وجود سندرم داون و دیگر ناهنجاری های کروموزومی می باشد.

گروه کم خطر: می تواند نشان دهنده ریسک پایین خطر وجود سندرم داون و دیگر ناهنجاری های کروموزومی می باشد.

14. آزمایش نوار قلب جنین  (NST)

هدف: ارزیابی ضربان قلب جنین و حرکات آن در نیمه دوم بارداری.

نتایج:

ضربان قلب طبیعی و واکنشی به حرکت: نشان‌دهنده سلامت جنین است.

عدم واکنش: ممکن است نیاز به بررسی‌های بیشتر داشته باشد.

15. تست فشار خون

هدف: بررسی فشار خون مادر برای شناسایی پره‌اکلامپسی.

فواصل انجام: در هر ویزیت پیش از زایمان.

نتایج:

فشار خون بالا: ممکن است نشان‌دهنده پره‌اکلامپسی باشد که نیاز به نظارت دقیق و درمان دارد.

این تست‌ها بخش مهمی از مراقبت‌های پیش از زایمان هستند و به شناسایی و پیشگیری از مشکلات احتمالی کمک می‌کنند.

این آزمایش‌ها به مادران باردار کمک می‌کنند تا از وضعیت سلامت خود و جنین‌شان آگاه شوند و در صورت نیاز، اقدامات درمانی مناسب صورت گیرد.

سخن پایانی

آزمایش‌های دوران بارداری جزو مهم‌ترین آزمایش‌هایی است که هر خانمی در هنگام بارداری باید آنها را انجام دهد تا از سلامت خود و جنینش مطمئن باشد. برای انجام تمامی آزمایشات دوران بارداری می‌توانید به آزمایشگاه نیلو مراجعه نمایید.