نکاتی در مورد آلفا تالاسمی

هموگلوبین جزء انتقال دهنده اکسیژن در سلولهای قرمز خونی است. هموگلوبین شامل دو پروتئین مختلف به نام آلفا و بتا است.
اگر بدن توانایی تولید کافی از هر نوع پروتئین را نداشته باشد، سلولهای خونی بطور کامل شکل نمیگیرند و توانایی انتقال اکسیژن کافی را ندارند و نتیجه یک نوع کم خونی است که در طفولیت آغاز میشود و تا پایان عمر به طول میانجامد. هر چند تالاسمی یک اختلال منفرد نیست، اما یک گروه اختلالات از طرق مشابه بدن انسان را درگیر میکند. هرگاه گلبولهای قرمز و یا اریتروسیت ها به اندازه کافی هموگلوبین نداشته باشند، دو پدیده ممکن است مشاهده شود:
- هایپوکرومیا (کاهش رنگ پذیری گلبولهای قرمز): که ناشی از کاهش نسبت هموگلوبین به حجم گلبول قرمز
- میکروسیتوز (کاهش اندازه گلبول قرمز)
اختلال ژنتیكی در تالاسمی a (آلفا) از نوع حذفی (deletion) می باشند و حذف ژنهای سازنده گلوبین آلفا از روی كروموزوم 16 رخ می دهد و از آنجائیكه 4 ژن آلفا در مقابل 2 ژن گلوبین b وجود دارد پس اشكال هموزیگوت و هتروزیگوت بیماری به چهار شكل دیده می شوند:
1- هیدروپس فتالیس (بیماری هموگلوبین Bart)
فقدان هر 4 ژن a وجود دارد (--/--) .این حالت باعث سقط جنین و مرگ رحمی می گردد ، زیرا فقدان زنجیره a با زندگی خارج رحمی منافات دارد. جنین های مبتلا معمولاً با علائم هیدروپس فتالیس (تجمع مایع در حداقل دو عضو بدن) بدنیا می آیند.
زنجیره های گلوبینی گاما موجب شكل گیری هموگلوبین بارتز (Hb Barts (g4 و زنجیره های گلوبینی b باعث شكل گیری و هموگلوبین (H (b4 می شوند. این هموگلوبین ها توانایی حمل و نقل اكسیژن را ندارند و بی مصرف هستند.
nدر گستره خون محیطی در نوزاد مبتلا به هیدروپس فتالیس. انیزوسیتوزیس ، پویکیلوسیتوزیس و تعداد زیادی گلبول قرمز هسته دار مشاهده میشوند.
میزان شیوع آن 3-2% است.
2- بیماری هموگلوبین H
در این بیماری 3 ژن از 4 ژن گلوبین آلفا حذف شده است و كم خونی حالت تالاسمی حدواسط را دارد در بیماری هموگلوبین H ، MCV دامنه ای در حدود 60-70 فمتولیتر دارد.
در گسترش خون هیپوكرمی، سلولهای هدف (Target cells)، آنیزوسیتوز و پویكیلوسیتوز شدید دیده می شود.
رنگ آمیزی حیاتی خون با آبی كریزل درخشان (Brilliant Cresil Blue)در بسیاری از گلبولهای قرمز اجسام آبی كمرنگی را نشان می دهد كه در واقع رسوب HbH هستند. و ممكن است با رسوبات RNA در رتیكولوسیت اشتباه شوند.
در موارد وجود اجسام هموگلوبین H در RBC اصطلاحاً می گویند RBC شبیه توپ گلف شده است.
شاخص های گلبول قرمز ( MCV ،MCH ، MCHC) کاهش شدید نشان میدهند.
هموگلوبین معمولا در حدود 6-10 گرم دردسی لیتر قرار میگیرد.
گستره خون محیطی در بیماری هموگلوبین H.کم خونی هیپوکروم میکروسیتیک ، انیزوسیتوزیس و تعداد زیادی سلول هدف مشاهده میشود.
3- صفت تالاسمی الفا ( a° هتروزیگوت و یا a+ هموزیگوت) یا آلفا تالاسمی تریت یا آلفا تالاسمی ماینور
با فقدان 2 ژن از چهار ژن آلفا مشخص می شود و یافته های هما تولوژیک آن شبیه b تالاسمی مینور است.
میكروسیتوز با MCV در حدود 65 تا 75 مشاهده می شود.
آهن سرم و فریتین سرم طبیعی است.
در صورت بررسی خون بند ناف امكان یافتن 5 تا 6 درصد هموگلوبین Barts وجود دارد.
در بزرگسالان با بررسی بسیار دقیق ممكن است در بعضی موارد بتوان اجسام HbH رسوب كرده در RBC ها را مشاهده كرد.
در بزرگسالان به غیر از بررسی های مولكولی هیچ راه دیگری برای رسیدن به تشخیص قطعی وجود ندارد.
گستره خون محیطی در صفت تالاسمی الفا.میکروسیتوزیس وهیپوکرومیای خفیف مشاهده میشود.
پزشکان اغلب تالاسمی آلفا خفیف را با کم خونی فقر آهن اشتباه میگیرند و برای بیماران آهن تجویز میکنند. آهن هیچ تأثیری بر درمان کم خونی تالاسمی آلفا ندارد.
4- تالاسمی a+ هتروزیگوت (ناقل خاموش)
در این وضعیت یكی از 4 ژن گلوبین آلفا وجود ندارد.
در بزرگسالان بررسی خون و هموگلوبین، طبیعی است اما امكان دارد MCV اندكی كاهش داشته باشد و در حدود 75 تا 85 فمتولیتر باشد. معمولا خون محیطی نمای طبیعی دارد وتغیر خاصی را نشان نمیدهد.
در این افراد مقادیر Hb Barts در زمان تولد 1-2 درصد است.
در این مرحله عموماً فرد سالم است، زیرا کمبود بسیار کم پروتئین آلفا بر عملکرد هموگلوبین تأثیر نمیگذارد. به علت تشخیص مشکل، این مرحله حامل خاموش نیز نامیده میشود. هنگامیکه فرد به ظاهر طبیعی صاحب یک فرزند با هموگلوبین H یا صفت تالاسمی آلفا میشود، مرحله حامل خاموش تشخیص داده میشود.
• Hemoglobin Constant Spring هموگلوبین کنستانت اسپرینگ
یک فرم غیر معمول از مرحله حامل خاموش که به واسطه جهش در هموگلوبین آلفا رخ میدهد. علت این این نامگذاری آن است که این موضوع در منطقهای در جامائیکا به نام کنستانت اسپرینگ کشف شده است. بیمار، همانند مرحله خاموش، هیچ گونه مشکلی را تجربه نمیکند.
درمان
از مصرف آهن در این بیماران باید بشدت ممانعت شود، چرا که منجر به پدیده افزایش بار آهن (Iron overload) شده و در نتیجه با رسوب در بافتهای مختلف بدن می شود.
تجمع بیش از حد آهن در بدن که ایجاد بیماری هموکروماتوز (Hemochromatosis)میکند، موجب افزایش جذب رودهای این عنصر همراه با رسوب و آسیب بسیاری از بافتها نظیر کبد، قلب، پانکراس (لوزالمعده)، مفاصل وهیپوفیز میشود. محل اصلی تجمع آهن، غدد درون ریز مانند کبد، آدرنال (غده فوقکلیوی)، پانکراس، قلب و حتی مفاصل و عضلات است.
تجویز اسید فولیک در این بیماران توصیه می شود و برداشتن طحال (اسپلنوکتومی) بعنوان درمان نهایی مورد استفاده قرار می گیرد.
پیشگیری
در حال حاضر موثرترین راه پیشگیری از بیماری تالاسمی غربالگری این بیماری در سطح جمعیتی و سپس بررسی ملکولی افرادی میباشد که در غربالگری در زمره افراد تحت خطرطبقهبندی شدهاند. برای این منظور در ایران برنامه کشوری غربالگری تالاسمی توسط وزرات بهداشت در حال انجام میباشد.
مشاوره ژنتیک
مشاوره ژنتیک در افرادی که در غربالگری در زمره افراد تحت خطر طبقه بندی شدهاند و یا افرادی که دارای بستگان نزدیک مبتلا به تالاسمی هستند توصیه میشود. ریسک تکرار این بیماری در فرزندان بعدی یک زوج دارای فرزند مبتلا ۲۵٪ میباشد، که در صورت تعیین جهش در فرزند مبتلا و تأیید ناقل بودن والدین میتوان با تشخیص قبل از تولد در طی دوران بارداری از وضعیت ابتلا یا عدم ابتلای جنین اطمینان حاصل نمود.
-
معرفی آزمایشات چکاپ کامل مردان: راهنمای جامع برای تمامی سنین
-
مقدار ESR در سرطان خون + تفسیر نتایج
-
آزمایش تیروئید در بارداری: تفسیر و زمان انجام
-
آزمایش خون در دوران قاعدگی: صفر تا صد آزمایش خون در پریودی
-
علائم بارداری چیست؟ | آشنایی با علائم اولیه حاملگی
-
معرفی آزمایشات لازم برای تشخیص علل ریزش مو
-
پرولاکتین چیست؟ | علل افزایش و عوامل خطر
-
علائم کبد چرب چیست؟ + تستهای تشخیصی
-
سرطان حلق و گلو چیست؟ علائم و آزمایشات تشخیصی
-
معرفی آزمایشهای هورمونی زنان و زمان انجام آن
سلام خوبین خسته نباشید من آزمایش cbc نرماله همه چیز طبیعیه ولی A2از۱٫۵تا۳٫۵. ۳٫۵ هستش لب مرز آیا سالم هستم یا مینور