درسهایی از سندرم های ریز حذفی و یا میکرو دیلیشن ها

درسهایی از سندرم های ریز حذفی و یا میکرو دیلیشن ها

I. رتینوبلاستوما

اولین سرنخ برای محل ژن این بود که 5% کودکان مبتلا به رتینوبلاستوما ناهنجاری های دیگری مثل مشکلات یادگیری نیز داشتند. 

در آنها حذف بینابینی ناحیه ای بر روی کروموزوم 13 مشخص شد. در ناحیه q1413 لکوس اتوزومی غالب رتینوبلاستوما قرار دارد.

II. تومور ویلمز(wilms tumor)

کودکانی که نئوپلاسم کلیه یا تومور ویلمز (هایپر نفروما) دارند با آنیریدیا (فقدان عنبیه)، ناهنجاری های ادراری تناسلی و تاخیر در رشد و تکوین همراه هستند که به مجموعه آن سندرم WAGR می گویند.

 آنالیز های کروموزومی حذف بینابینی کروموزوم q1311 و مطالعات مولکولی حذف چندین ژن در این ناحیه را نشان می دهند.

 ژن pax6 مسئول آنیریدیا و WT1 مسئول تومور ویلمز در این ناحیه قرار دارد.

III. سندرم های انجلمن و پرادر – ویلی:

کودکان انجلمن خنده های نامتناسب، تشنج، هماهنگی ضعیف (آتاکسی) و مشکلات یادگیری دارند. کودکان پرادر- ویلی با هیپوتونیک، چاقی و مشکلات یادگیری همراهند. 

اکثر این کودکان حذف های کوچکی در ناحیه q11-1315 دارند. حذف کروموزوم پدری پرادر – ویلی و حذف همان ناحیه کروموزوم مادری سندرم آنجلمن را ایجاد می کند.

 در مواردی که حذفی وجود ندارد دیزومی تک والدی پدری (انجلمن) و مادری ( پرادر- ویلی ) سبب ایجاد بیماری میشود. این حالت ها برای درک نقش گذاری ژنومی اساسی می باشد.

IV. سندرم دی جرج / سدلاکوا / ولوکاردیوفاسیال(VCFS)

سندرم دی جرج شایع ترین سندرم ریز حذفی بوده و تقریبا 1 در 4000 تولد را به صورت اسپورادیک مبتلا می کند.

 ناهنجاری های قلبی و هیپوپلازی تیموس و پاراتیروئید از مشخصه آن است. بازوی بلند کروموزوم 22 در ناحیه q11.222 درگیر می باشد. 

 قطعه حذف شده ناحیه بحرانی دی جرج (DGCR) خوانده میشود. مبتلایان قادر به تولید مثل بوده و الگوی وراثتی بیماری اتوزومی غالب است. 

حذف 3MB بعلت وجود دو ناحیه تکراری با تعداد کم (LCR) در طرفین حذف است. هنگام میوز بر اثر جفت شدن اشتباهی کروموزوم ها و نوترکیبی بین این دو ناحیه حذف 3MB اتفاق می افتد. 

بسیاری از علایم فنوتیپی مربوط به نارسایی هاپلو ژن TBX1 است. 

برای تشخیص این افراد جستجوی ناهنجاری های قلبی وضعیت کلسیم و پاراتیروئید عملکرد سیستم ایمنی و ناهنجاری های کلیه حایز اهمیت است.

 نیمی از این افراد قد کوتاه و برخی از آنها کمبود هورمون رشد دارند و بعضی (حداقل 25%) علایم شبه اسکیزوفرنی را نشان می دهند.

V. مضاعف شدگی q11.222

در اثر جفت شدن اشتباهی LCR در سندرم حذف q11.222 گامتهایی مضاعف نیز به وجود می آید که با آزمایش FISH شناسایی میشوند. 

فنوتیپ مشخصی برای مضاعف شدگی وجود ندارد" در برخی موارد مشابه علایم حذف می باشد که بسیار متنوع است. 

از مشکلات یادگیری تا ناهنجاری های چند گانه با بیماری های مادر زادی قلب، شکاف کام، ناشنوایی و کاهش رشد پس از تولد.

VI. سندرم ویلیامز یا ویلیامز – بورن

این سندرم مربوط به حذف کوچک کروموزوم q117 است. هیپرکلسمی در کودکی تنگی آئورتی فوق دریچه ای (SVAS) و تنگی شریان ریوی از علایم بارز آن هستند.

 نارسایی های هاپلو q117 باعث از دست رفتن ژن کد کننده الاستین می شود که علت اصلی مشکلات عروقی است. 

مبتلایان ظاهر مشخصی با قد کوتاه، لب پایینی بزرگ، شانه های شیب دار، در کودکی برون گرا (معروف به سبک پارتی کوکتل) و کم کم با افزایش سن حساس و منزوی می شوند.

 اکثرا دارای مشکلات یادگیری و فاقد قدرت تولید مثلی هستند.

VII. سندرم اسمیت – مگنیس

این سندرم به علت از دست رفتن p11.217 ایجاد می شود. همانند سندرم دی جرج مکانیسم حذف با نوترکیبی همولوگ بین LCR های چسبیده به این ناحیه اتفاق می افتد.

 مشخصه فیزیکی واضح نیستند اما بیماری مادرزادی قلب، اسکولیوز، نقایص شنوایی، فیلتروم کوتاه، خود آزاری و خواب منقطع در آنها دیده می شود.

VIII. سندرم حذف Ip36

علایم آن شامل هیپوتونی، میکروسفالی، تاخیر در رشد، مشکلات یادگیری شدید، صرع (شامل اسپاسم های دوران نوزادی)، ابروهای مستقیم، چشمهای تورفته و هیپوپلازی میانی صورت هستند.

از دیگر سندرم های ریز حذفی میتوان لانگر – گیدیون (کروموزوم 8 ) روبین اشتین- طیبی (کروموزوم 16). میلر – دیکر (کروموزوم 17) را نام برد.

پروپ چند تلومری و مشکلات یادگیری:

استفاده از پروپهای زیر تلومری در بررسی افرادی با مشکلات یادگیری موثر است. بر اساس مشاهدات جابجایی های نامتعادل قابل حیات کوچک بوده و مربوط به نواحی انتهایی تلومری کروموزوم هستند.

 این ناهنجاری ها در 5% افراد دیده شده است اما در افراد با مشکلات شدید یادگیری این میزان افزایش می یابد. 

نیمی از موارد خود به خودی و نیمی خانوادگی هستند امروزه تکنیک MLPA جایگزین پروپ های تلومری FISH شده است.

مقالات مرتبط با درسهایی از سندرم های ریز حذفی و یا میکرو دیلیشن ها

پرسش و پاسخ

6LdfT2UfAAAAAAxZguzC6elM2sHztpu8uBz5oaJf